Γριμάνης

Εξελληνισμένος τύπος του ονόματος της οικογένειας Γκριμάνι (Grimani)από τη Βενετία, μέλη της οποίας έδρασαν στον ελληνικό χώρο. Ο Μάρκος ανήκε στον κλάδο της οικογένειας ο οποίος το 1310 κατέλαβε μαζί με τους Κουιρίνι την Αστυπάλαια. Το 1352 δόθηκε στον Γ. η μισή Αμοργός, υπό την επικυριαρχία του δούκα της Νάξου. Οι διάδοχοί του διοίκησαν το τμήμα αυτού του νησιού, ως υποτελείς των δουκών της Νάξου έως το 1446, οπότε και το πούλησαν στην οικογένεια Κουιρίνι. Ο Μαρίνος υπήρξε δούκας (γενικός διοικητής) της Κρήτης κατά τις περιόδους 1348-49 και 1360-62. Η εξουσία του κλονίστηκε πολλές φορές από τις εξεγέρσεις των Κρητικών με αποτέλεσμα να κλονιστεί σημαντικά και το κύρος της Ενετικής Δημοκρατίας στο νησί. Ο Βαρθολομαίος υπήρξε μέλος του κλάδου της οικογένειας, που είχε εγκατασταθεί στην Κρήτη κατά τις αρχές του 14ου αι. Τα μέλη της οικογένειας Γ. πρέπει να ήταν από τους πρώτους Βενετούς της Κρήτης οι οποίοι είχαν εξελληνιστεί, καθώς κατά την Κρητική επανάσταση του 1363, ο Βαρθολομαίος και οι γιοι του πολέμησαν κατά της ενετοκρατίας. Ο Βαρθολομαίος μάλιστα, είχε εκλεγεί μέλος της επαναστατικής κυβέρνησης. Μετά την ήττα των Κρητικών από τον Λουτσίνο ντελ Βέρμε (Lucino del Verme), το 1364, ο Βαρθολομαίος και οι γιοι του αιχμαλωτίστηκαν, φυλακίστηκαν στον Χάνδακα και καταδικάστηκαν σε θάνατο. Κατόρθωσαν, ωστόσο, να δραπετεύσουν και να φύγουν από την Κρήτη. Ο Ιωάννης ήταν μεγαλοκτηματίας της επαρχίας Κισσάμου Κρήτης και ανήκε στον ίδιο κλάδο της οικογένειας με τον Βαρθολομαίο. Κατά την επανάσταση του 1363, έμεινε πιστός στην ενετική εξουσία με αποτέλεσμα να συλληφθεί και να σκοτωθεί από τον αρχηγό των επαναστατών Ιωάννη Καλλέργη. Ο Αντώνιος Γ. (1463–1523), το 1499, επικεφαλής του στόλου της Βενετίας ως ναύαρχος, διατάχτηκε να πλεύσει προς τα ελληνικά παράλια για να προστατεύσει τις ενετικές κτήσεις από την απειλή που αντιπροσώπευε η επιθετική πολιτική του Οθωμανού σουλτάνου Βαγιαζήτ B’. Ο Αντώνιος αποδείχτηκε εντελώς ανίκανος να δημιουργήσει το παραμικρό πρόβλημα στον οθωμανικό στόλο και επιπλέον κατά την πρώτη σύγκρουση, κοντά στη Σφακτηρία της δυτικής Πελοποννήσου, από αντιζηλία του προς τον υφιστάμενό του Αντρέα Λορεντάνο δεν έκανε καμία προσπάθεια να επέμβει με την κύρια δύναμη του στόλου, με αποτέλεσμα η μικρή μοίρα του τελευταίου να καταστραφεί ολοκληρωτικά. Η αδράνειά του είχε τελικά ως συνέπεια την κατάληψη της Ναυπάκτου από τους Τούρκους στις 29 Αυγούστου 1499, ενώ μία δική του απόπειρα να κυριεύσει την Κεφαλονιά απέτυχε. Ο αντίκτυπος των στρατιωτικών του αποτυχιών οδήγησε τις ενετικές αρχές στη σύλληψή του· η θανατική καταδίκη του αποφεύχθηκε μόνο εξαιτίας της πολιτικής δύναμης που διέθετε η οικογένειά του. Καταδικάστηκε, ωστόσο, σε εξορία και απομονώθηκε για ένα χρονικό διάστημα στο νησί της Χέρσου, στην Αδριατική. Το 1521, δύο χρόνια πριν τον θάνατό του, ο Αντώνιος εξελέγη δόγης της Βενετίας. Κατά τη διάρκεια της διακυβέρνησής του, η ανεπαρκής βοήθεια που προσέφερε στον σύμμαχο του Φραγκίσκο, βασιλιά της Γαλλίας, συνετέλεσε στην καθυπόταξη της Ιταλίας από τον Κάρολο E’ (Κάρολος, Κουίντος). Ο Δομίνικος (1461-1502) διετέλεσε καρδινάλιος στην Ιταλία και κατείχε το περίφημο χειρόγραφο Ευχολόγιο των Γκριμάνι,διακοσμημένο με περίπου 300 μικρογραφίες διάσημων Φλαμανδών ζωγράφων, το οποίο σήμερα βρίσκεται στη Μαρκιανή Βιβλιοθήκη της Βενετίας. Ο Μαρίνος (ο νεότερος) διετέλεσε δόγης της Βενετίας από το 1595 έως τον θάνατό του (1605). Κατόρθωσε να απαλλάξει τα παράλια και τη ναυσιπλοΐα της Αδριατικής θάλασσας από τις επιδρομές των Κροατών πειρατών. Ακολούθησε πολιτική φιλικών σχέσεων με τη Γαλλία αλλά ο νόμος του που απαγόρευσε στους κληρικούς να γίνονται ιδιοκτήτες ακίνητης περιουσίας και να χτίζουν ναούς χωρίς προηγούμενη άδεια της κυβέρνησης τον έφερε σε συνεχείς προστριβές με τον πάπα Παύλο E’. Ο Μάρκος Γ. υπήρξε δούκας της Κρήτης κατά τις περιόδους 1562-64 και 1571−73, ενώ ο Γιάμβας κατείχε το ίδιο αξίωμα στο διάστημα 1634-35. Στην οικογένεια Γ. ανήκε και ναύαρχος του στόλου της Βενετίας στο Αιγαίο. Το 1646, στην προσπάθειά του να εμποδίσει τον ανεφοδιασμό του τουρκικού στρατού της Κρήτης ο οποίος είχε ήδη κυριεύσει τα Χανιά και το Ρέθυμνο, νίκησε τον οθωμανικό στόλο κοντά στην Εύβοια, στη Χίο και στη Λέσβο, χωρίς όμως να μπορέσει να αποκόψει ολοκληρωτικά τις τούρκικες θαλάσσιες γραμμές ανεφοδιασμού. Στη συνέχεια, επιδόθηκε στη λεηλασία των Κυκλάδων έως τον Μάρτιο του 1648, οπότε ο στόλος του καταστράφηκε από τρικυμία. Ο ίδιος, με 14 πλοία, κατόρθωσε να καταφύγει στα Ψαρά και αργότερα του ανατέθηκε η διοίκηση του στόλου. Ο Φραγκίσκος ήταν διοικητής των ενετικών κτήσεων στον Μωριά στην περίοδο 1706-9. Κατά τη διάρκεια της παραμονής του στο Ναύπλιο, που ήταν η διοικητική του έδρα, έχτισε στην πόλη αξιόλογα δημόσια οικοδομήματα και ενίσχυσε τα φρούρια του Παλαμηδιού και της Ακροναυπλίας. Η συμπεριφορά του προς τον τοπικό πληθυσμό υπήρξε υποδειγματική· ο ίδιος μάλιστα είχε μεσολαβήσει στο πατριαρχείο Κωνσταντινουπόλεως το 1707 για να σταλεί στο Ναύπλιο ο ορθόδοξος ιεροκήρυκας Ηλίας Μηνιάτης. Εγκατάλειψε τη θέση του ύστερα από την προαγωγή του σε στόλαρχο το 1709. Τελευταίο αξιόλογο μέλος των Γ. υπήρξε ο Πέτρος, δόγης της Βενετίας από το 1741 έως το 1752. Η αλλοπρόσαλλη πολιτική του θεωρείται υπεύθυνη για το γεγονός ότι κατά τη διάρκεια της διακυβέρνησής του, ο μυχός της Αδριατικής είχε μετατραπεί σε πεδίο ναυτικών συγκρούσεων μεταξύ των στόλων της Μαρίας Θηρεσίας της Αυστρίας και του Φρειδερίκου του Μεγάλου της Πρωσίας.